Ở bản nọ, có anh Vốt là một người vạm vỡ, khoẻ mạnh.
Bố mẹ qua đời chỉ để lại cho anh một con dao cùn và một con chó gầy.
Vốt gọi chó, cầm dao lên nương làm việc đến khi tắt mặt trời mới về.
Thấy chủ làm quần quật, con chó bèn thưa rằng:
– Ngày mai ông cho con một nắm cơm, con sẽ đi tìm kho gạo của nhà trời mang về cho ông.
Vốt vuốt ve lưng con chó bảo:
– Mày đừng đi đâu xa, tao chỉ có mày làm bạn lên nương, vắng mày tao cũng không yên lòng đâu.
– Con sẽ để lại cho ông hai cái tai làm bạn.
Nói xong con chó liền dứt phăng cặp tai, ngoạm lấy đưa cho chủ, rồi lẳng lặng ra đi.
Vốt chờ con chó đã năm mùa bẻ bắp.
Thóc, lúa, ngô, bầu, bí, anh xếp tràn cả sân.
Bây giờ có sẵn cơm ăn mà con chó chưa trở về.
Anh nhớ thương con chó khóc sưng cả hai mắt.
Lâu quá, hai con mắt của Vốt loà và mù hẳn.
Vốt cầm con dao và sờ soạng tìm đôi tai chó anh vẫn cất giữ trong góc nhà.
Sờ mãi không thấy, anh liền kêu lên:
– Chó ơi, mày về mà ăn no.
Lập tức đôi tai chó liền biết nói:
– Chó không về nữa, cho chúng con sống lại làm bạn với ông đây.
Vốt hỏi:
– Chúng mày là ai?
Tai chó bảo:
– Chúng con là hai tai của con chó gầy mà ông đang cất giữ đây mà.
– A, thế thì chúng mày lại gần đây.
Hai tai chó liền lại gần bàn tay Vốt. Vốt nắm lấy hỏi:
– Thế chúng mày ở với tao thì muốn làm việc gì?
Tai chó trả lời:
– Chúng con làm vỏ cái con dao cùn của ông, để ông đi đâu cũng thắt chúng theo.
Vốt gật đầu, thế là bỗng chốc hai cái tai chó liền ốp lại với nhau, làm thành cái vỏ dao.
Vốt cầm dao tra vào vỏ hỏi rằng:
– Thế này đã được chưa?
Tai chó nói:
– Tốt lắm rồi, ông phải lấy dây gai cột vỏ dao vào lưng ông nữa.
Vốt làm theo, thế là lưng Vốt tắt cái vỏ, xỏ con dao hẳn hoi.
Bây giờ Vốt lại hỏi:
– Tao phải gọi chúng mà là tai chó hay là vỏ dao nhỉ?
Tai chó và cả con dao cùng nói:
– Bây giờ xin ông gọi là cái vỏ dao thôi ạ.
Thế là từ đấy Vốt có vỏ để xỏ con dao.
Vốt hướng dẫn cho mọi người cùng đẽo gỗ ghép như hình vỏ dao của mình.
Ai cũng có vỏ để chít dao đi nương đi ruộng từ đấy!
“Theo kho tàng truyện cổ tích Việt Nam – NXB Văn Học”