Phong tục chúc Tết của người Việt được gói gọn trong câu thành ngữ: “Mồng một Tết cha, mồng hai Tết mẹ, mồng ba Tết thầy”. Đó là nếp sống đã trở thành phong tục ngày Tết, được bảo tồn và giữ gìn qua bao thế hệ, thể hiện lòng hiếu thảo, sự tri ân của con cháu với ông bà cha mẹ, hai bên nội - ngoại và tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” của người Việt.
Sáng ngày mồng Một - ngày đầu tiên của năm mới, vợ chồng con cái, anh em ruột thịt sẽ về bên nội để chúc thọ cha mẹ, ông bà và thắp hương cúng bái tổ tiên để tỏ lòng thành kính. Theo tục lệ, cứ năm mới tới, kể cả người lớn lẫn trẻ con, mỗi người đều tăng lên một tuổi. Bởi vậy, ngày mồng một Tết là ngày con cháu "chúc thọ" ông bà, cha mẹ. Con cháu trong nhà, lần lượt từ người lớn đến trẻ nhỏ nói lời chúc tụng ông bà, cha, mẹ sức khỏe và những điều tốt lành. Ông bà, cha mẹ chúc Tết lại con cháu, kèm theo những đồng tiền mừng tuổi để trong giấy hồng (ngày nay gọi là phong bao “lì xì”) cầu chúc cho con trẻ một tuổi mới may mắn, nhiều niềm vui.
Đến mồng Hai, vợ chồng con cái lại sang chúc Tết bên nhà ngoại. Sau những nghi thức trang trọng, đầm ấm và thân tình như ngày mồng Một, hai bên gia đình thường quây quần, sum họp bên nhau cùng thưởng thức bữa cỗ Tết đông vui, nhằm thắt chặt tình cảm giữa hai nhà nội ngoại.
“Mồng một Tết cha, mồng hai Tết mẹ…” thể hiện ý nghĩa to lớn của chữ Hiếu trong đời sống của người Việt. Hiếu thảo là chính là gốc của đạo đức gia đình. Vì vậy, từ lâu người Việt đã chọn hai ngày đầu tiên của năm mới để tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ hai gia đình nội, ngoại.
Ngày mồng Ba, người Việt thường dành riêng để chúc Tết thầy cô giáo. Với tinh thần tri ân những người đã có công lao dạy dỗ mình thành người hiểu biết, người Việt quan niệm "Nhất tự vi sư, bán tự vi sư" nghĩa là dạy một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy. Vì vậy, vào dịp đầu xuân, những người học trò thường tụ họp ở gia đình thầy cô giáo để chuyện trò và chúc thầy cô giáo một năm mới với nhiều điều tốt lành.
Tết Nguyên đán là những ngày trang trọng, vui tươi nhất của dân tộc ta. Tết là dịp gia đình vui vầy sum họp, trao cho nhau nụ cười và những lời chúc tụng, mừng tuổi để bày tỏ lòng hiếu thảo, tình thương yêu của mọi người trong gia đình, với niềm mong ước một năm mới an vui, may mắn và hạnh phúc. Phong tục chúc Tết là một nét đẹp văn hóa, thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.